تأثیر خاک‌ورزی حفاظتی و مدیریت بقایای گندم بر برخی خصوصیات خاک و عملکرد ذرت

بهبود ویژگی‌های خاک برای دستیابی به کشاورزی پایدار، مستلزم مدیریت صحیح بقایای گیاهی است. هدف از این تحقیق مقایسه تأثیر روش­های خاک‌ورزی حفاظتی (کم‌خاک‌ورزی و بی­خا‌ک‌ورزی) و اثر کاربرد سطوح بقایای گندم بر خصوصیات خاک و عملکرد ذرت دانه‌ای بود. تیمارهای خاک‌ورزی در سه سطح، کم‌خاک‌ورزی با دیسک، کم‌خاک‌ورزی با خاک‌ورز مرکب (چیزل‌پکر)، بی‌خاک‌ورزی و مدیریت بقایای گندم در چهار سطح، حذف بقایا از طریق سوزاندن (روش مرسوم)، حفظ 35، 75 و 100 درصد بقایا اعمال شد. آزمایش به صورت بلوک‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. نتایج نشان داد، از نظر آماری دو تیمار کم‌خاک‌ورزی در یک گروه و بی‌خاک‌ورزی با میانگین عملکرددانه برابر 12370[H1]  کیلوگرم در گروه دیگر قرار گرفتند. عملکرد دانه ذرت در روش کم‌خاک‌ورزی با چیزل پکر 635 کیلوگرم در هکتار نسبت به تیمار بی‌خاک‌ورزی بیشتر بود. در دو روش کم‌خاک­ورزی عملکرد تقریباً 5 درصد بیشتر از روش بی‌خاک­ورزی شد. کربن آلی و پتاسیم خاک تحت تأثیر خاک‌ورزی و میزان بقایا قرار گرفت به طوری که تیمار سوزاندن بقایا در هر سه روش خاک‌ورزی، کمترین میزان کربن آلی و بیشترین فسفر و پتاسیم قابل جذب خاک را به خود اختصاص داد. اثرمتقابل خاک‌ورزی و مدیریت بقایا در سال نشان داد که تیمار سوزاندن بقایای گندم در شرایط کم‌خاک‌ورزی در سال سوم بیشترین پتاسیم قابل جذب در خاک را داشته است. کربن آلی خاک در سال سوم آزمایش در سه تیمار حفظ بقایا نسبت به سال اول به ترتیب 13%، 19% و 19 درصد افزایش نشان داد، همچنین کم‌خاک‌ورزی با چیزل‌پکر در سال سوم آزمایش با حفظ 75 درصد بقایا، باعث افزایش 8 درصدی کربن آلی خاک گردید. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق توصیه می­شود، برای منطقه مورد مطالعه از سوزاندن بقایا پرهیز شود و از روش‌های کم‌خاک‌ورزی و حفظ 75-35%  بقایا در خاک استفاده شود.  [H1]عملکرد هر تیمار را جداگانه بنویسید.